PL/CZ informace – zákony – předpisy – pozvánky a pod. CZ/PL informacje – ustawy – przepisy – zaproszenia itp.
Neobvyklá data z Polska o průmyslu. Ani optimisté to nepředpovídali.*
Niezwykłe dane z Polski o przemyśle. Nawet optymiści nie przewidzieli.*
Polským firmám se otevírá jaderný ráj.*
Przed polskimi firmami otwiera się atomowy raj.*
Neobvyklá data z Polska o průmyslu. Ani optimisté to nepředpovídali.
Ústřední statistický úřad zveřejnil údaje o průmyslu. Průmyslová výroba rostla rychleji, než se očekávalo, a to meziročně až o 4,7 %. Z odečtů dále vyplývá, že v říjnu došlo meziročně k poklesu cen prodávané produkce o 5,2 %, ale byl zaznamenán nárůst o 0,4 % ve srovnání se zářím 2024.
Centrální statistický úřad v pondělí ráno oznámil, že prodaná průmyslová produkce v říjnu 2024 vzrostla o 4,7 % ve srovnání se stejným obdobím předchozího roku. To je mnohem lepší výsledek než loni, kdy byl nárůst o 2 %. Meziměsíčně se produkce zvýšila o 10 %.
Po vyloučení vlivu sezónních faktorů činil meziroční nárůst produkce v říjnu 2024 3,9 %, v porovnání se zářím o 4,6 %. Centrální statistický úřad dále informuje, že v období leden až říjen 2024 byla prodaná průmyslová produkce o 0,7 % vyšší než ve stejném období roku 2023.
Stejně optimisticky o datech psal i ministr financí. „Průmyslová výroba je meziročně vyšší o 4,7 % (jasně nad očekáváním analytiků). Průmyslové zpracování roste meziročně až o 5,0 %. Velká většina odvětví se zotavuje. Sezónně očištěný index produkce je nejvyšší v historii! Zrychlujeme“ – řekl Andrzej Domański.
Ústřední statistický úřad v pondělí také informoval, že největší meziroční poklesy cen postihly odvětví výroby a dodávky elektřiny, plynu, páry a teplé vody. V této oblasti byly ceny o 12,1 % nižší. K výraznému snížení došlo také v těžbě a dobývání, kde pokles činil 6,7 %. V tomto úseku zvláště výrazně klesla těžba černého uhlí a lignitu – až o 26,2 %.
V říjnu 2024 ve srovnání se zářím téhož roku nejvíce vzrostly ceny těžby a dobývání – o 1,6 %. Centrální statistický úřad uvádí, že „v odvětví těžby kovových rud ceny vzrostly o 7,2 %, zatímco v těžbě černého uhlí a lignitu došlo k poklesu o 3,9 %.“
Různá situace v průmyslovém zpracování
V odvětví průmyslového zpracování se ceny meziročně snížily o 4,4 %. Výrazné poklesy v tomto úseku se týkaly výroby koksu a rafinovaných ropných produktů. Ústřední statistický úřad uvádí, že „největší meziroční nárůst cen zaznamenala výroba tabákových výrobků, kde ceny vzrostly o 7,4 %.“
V meziměsíčním srovnání se ceny v průmyslovém zpracování zvýšily o 0,5 %. Mezi odvětvími v tomto oddílu nejdražší nárůst zaznamenala výroba tabákových výrobků – o 2,2 procenta a dále výroba koksu a rafinovaných ropných produktů – o 1,9 procenta.
Jediným úsekem, který zaznamenal meziroční nárůst cen bylo vodné, stočné, odpadové hospodářství a rekultivace. V této oblasti se ceny zvýšily o 2,8 % ve srovnání s říjnem 2023.
Situace v jednotlivých sektorech
Největší meziroční nárůst zaznamenala výroba ostatních dopravních prostředků – až o 36,5 %. K výraznému nárůstu došlo také ve výrobě počítačů, elektronických a optických výrobků (o 15 %) a dále ve výrobě papíru a papírových výrobků (o 13,6 %).
Ve skupině hlavních průmyslových kategorií nejvyšší meziroční růst zaznamenala výroba zboží dlouhodobé spotřeby – o 11,9 %. Centrální statistický úřad uvádí, že „výroba zboží spojeného s energií klesla o 1,9 %“.
Ze všech 34 průmyslových odvětví byl zaznamenán pokles produkce v 10 oblastech. Nejvíce se snížila produkce v oboru opravy, údržba a instalace strojů a zařízení – o 16,6 %. K výraznému poklesu došlo také u těžby černého uhlí a lignitu – o 16,5 %.
Ještě před zveřejněním údajů Ústředního statistického úřadu zveřejnili své připomínky odborníci PKO BP. „Začátek týdne přinese klíčové informace o domácí ekonomické aktivitě v říjnu,“ napsali. „Dnes se dozvíme data o průmyslové výrobě, která má o jeden pracovní den více než v roce 2023 šanci meziročně vzrůst (kons.: 1,6 % r/r, PKOe: 2,4 % r/r)“- dodali závěrem.
Niezwykłe dane z Polski o przemyśle. Nawet optymiści nie przewidzieli.
GUS opublikował dane dotyczące przemysłu. Produkcja przemysłowa wzrosła silniej od prognoz, bo aż o 4,7 proc. rok do roku. Z odczytów wynika też, że w październiku nastąpił spadek cen produkcji sprzedanej o 5,2 proc. w ujęciu rocznym, ale zanotowano wzrost o 0,4 proc. w porównaniu z wrześniem 2024 roku.
W poniedziałek rano Główny Urząd Statystyczny poinformował, że produkcja sprzedana przemysłu w październiku 2024 roku wzrosła o 4,7 proc. w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku. To znacznie lepszy wynik niż przed rokiem, gdy wzrost wyniósł 2 proc. W ujęciu miesięcznym produkcja zwiększyła się o 10 proc.
Po wyeliminowaniu wpływu czynników sezonowych wzrost produkcji w październiku 2024 roku wyniósł 3,9 proc. rok do roku oraz 4,6 proc. w porównaniu z wrześniem. GUS informuje również, że w okresie od stycznia do października 2024 roku produkcja sprzedana przemysłu była o 0,7 proc. wyższa niż w analogicznym okresie 2023 r.
W równie optymistycznym tonie o danych napisał też minister finansów. „Produkcja przemysłowa w górę o 4,7 proc. rok do roku (wyraźnie powyżej oczekiwań analityków). Przetwórstwo przemysłowe rośnie aż o 5,0 proc. r/r. Odbija zdecydowana większość sektorów. Odsezonowany indeks produkcji najwyżej w historii! Przyspieszamy“ – stwierdził Andrzej Domański.
GUS w poniedziałek poinformował również, że największe spadki cen rok do roku dotknęły sektora wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz oraz parę wodną i gorącą wodę. W tym obszarze ceny były niższe o 12,1 proc. Znaczne obniżki odnotowano również w górnictwie i wydobyciu, gdzie spadek wyniósł 6,7 proc. W tej sekcji szczególnie mocno potaniało wydobycie węgla kamiennego i brunatnego – aż o 26,2 proc.
W październiku 2024 roku w porównaniu z wrześniem tego samego roku najwyższy wzrost cen zaobserwowano w górnictwie i wydobywaniu – o 1,6 proc. GUS podaje, że „w górnictwie rud metali ceny wzrosły o 7,2 proc., podczas gdy w wydobyciu węgla kamiennego i brunatnego nastąpił spadek o 3,9 proc.“
Zróżnicowana sytuacja w przetwórstwie przemysłowym
W sektorze przetwórstwa przemysłowego ceny w ujęciu rocznym spadły o 4,4 proc. Znaczące spadki w tej sekcji dotyczyły produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej. GUS informuje, że „największy wzrost cen w skali roku odnotowano w produkcji wyrobów tytoniowych, gdzie ceny wzrosły o 7,4 proc.“
W porównaniu miesięcznym w przetwórstwie przemysłowym nastąpił wzrost cen o 0,5 proc. Wśród działów tej sekcji najbardziej zdrożała produkcja wyrobów tytoniowych – o 2,2 proc., a także produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej – o 1,9 proc.
Jedyną sekcją, która zanotowała wzrost cen w ujęciu rocznym, była dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami oraz rekultywacja. W tym obszarze ceny wzrosły o 2,8 proc. w porównaniu z październikiem 2023 roku.
Sytuacja w poszczególnych sektorach
Największy wzrost w skali roku odnotowano w produkcji pozostałego sprzętu transportowego – aż o 36,5 proc. Znaczące wzrosty zaobserwowano również w produkcji komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 15 proc.), a także w produkcji papieru i wyrobów z papieru (o 13,6 proc.).
W grupie głównych kategorii przemysłowych najwyższy wzrost rok do roku zanotowano w produkcji dóbr konsumpcyjnych trwałych – o 11,9 proc. GUS podaje, że „zmniejszyła się natomiast produkcja dóbr związanych z energią o 1,9 proc.“
Spośród wszystkich 34 działów przemysłu spadek produkcji odnotowano w 10 obszarach. Najbardziej zmniejszyła się produkcja w zakresie naprawy, konserwacji i instalowania maszyn i urządzeń – o 16,6 proc. Znaczący spadek dotknął również wydobycia węgla kamiennego i brunatnego – o 16,5 proc.
Jeszcze przed publikacją danych GUS swój komentarza opublikowali eksperci PKO BP. „Początek tygodnia dostarczy kluczowych informacji o krajowej aktywności gospodarczej w październiku“ – napisali. „Dziś poznamy dane dotyczące produkcji przemysłowej, która, z jednym dniem roboczym więcej niż w 2023, ma szansę na wzrost r/r (kons.: 1,6 proc. r/r, PKOe: 2,4 proc. r/r)“ – dodali.
Polským firmám se otevírá jaderný ráj.
Dokončení geologického průzkumu pro vodárenskou a kanalizační infrastrukturu v Choczewie, kde má vzniknout první jaderná elektrárna.
Tuny zeminy, téměř půl milionu betonu a desítky tisíc trubek. Výstavba první jaderné elektrárny bude největším infrastrukturním projektem v nezávislém Polsku. Ověřujeme, jak se na to konsorcium Bechtel a Westinghouse připravuje.
- V pomořanské obci Choczewo, kde má být postavena první polská jaderná elektrárna, stále probíhá hloubkový výzkum, jehož cílem je vybrat technologii pro ukládání jaderných bloků.
- Jak zjistil portál WNP.PL, v příštím roce začnou kvalifikace na dodávky určitého zboží, materiálů a služeb.
- Toto je příležitost pro polské společnosti, které se chtějí podílet na jaderném projektu. – Naší ambicí je maximalizovat místní obsah v projektu – řekl Leszek Hołda, prezident společnosti Bechtel, během Dnů dodavatelů.
- Musí však být splněny určité požadavky, které – jak se na jadernou investici sluší – jsou přísné.
Polská vláda se připravuje na obtížná jednání s Evropskou komisí o veřejné podpoře projektu výstavby první polské jaderné elektrárny v Polsku.
„Potřebujeme co nejrychleji vybudovat model financování,“ řekl na své první tiskové konferenci Wojciech Wrochna, nový vládní zmocněnec pro strategickou energetickou infrastrukturu a náměstek ministra průmyslu.
Vláda doufá, že řízení o oznamování veřejné podpory bude zahájeno nejpozději do konce letošního roku. Samotný proces přijetí polské žádosti bude trvat dlouho a bude obdobím složitých jednání.
Probíhají jednání o novém překlenovacím kontraktu na stavbu polské jaderné elektrárny
Ve stínu kanceláří přitom probíhají polsko-americká jednání o nové smlouvě s americkým technologickým partnerem.
Připomeňme, že pro stavbu první polské jaderné elektrárny vybrala vláda konsorcium amerických společností Bechtel a Westinghouse, které v současné době realizuje Engineering Service Contract (ESC), který mimo jiné zahrnuje: stanovit harmonogram prací a odhad nákladů na stavbu. Další etapou měl být podpis hlavní smlouvy (EPC – Engineering, Procurement and Construction).
Již nyní je známo, že dlouho očekávaná EPC smlouva, která bude podkladem pro zhotovitele k realizaci skutečného projektu, má zpoždění. Obě strany – investor, tedy Polskie Elektrownie Jądrowe a konsorcium Bechtel a Westinghouse – proto zahájily jednání o jakési překlenovací smlouvě, která by umožnila pokračování prací na projektu po vypršení platnosti EPC, které se uskuteční v r. dubna 2025.
Tato překlenovací smlouva je tzv Dohoda EDA (Engineering Development Agreement).
– EDA bude pokračováním současné smlouvy o návrhu (ESC) rozšířené o určitý rozsah, který by normálně byl ve smlouvě o konečném provedení (EPC). Vzhledem k tomu, že na EPC potřebujeme více času, abychom projekt nezastavili, uzavřeme překlenovací smlouvu – vysvětlil pro WNP.PL během sympozia pro dodavatele v Katovicích Leszek Hołda, prezident Bechtelu. Šlo o setkání s potenciálními spolupracovníky americké společnosti na jaderném projektu.
Jak nás ujistil, konsorcium stále usiluje o podpis skutečné smlouvy ve čtvrtém čtvrtletí příštího roku.
– Nechceme zpomalovat rychle se pohybující projektové vozidlo, ale spíše realizovat předpokládaný harmonogram – uzavřel Leszek Hołda.
Očekávaná rozhodnutí – jak ohledně financování, tak nové smlouvy o přemostění s americkým projektovým partnerem – však neovlivňují již probíhající práce na staveništi první polské jaderné elektrárny.
Práce na stavbě první jaderné elektrárny dobře probíhají
Připomeňme, že od dubna probíhá hloubkový geologický průzkum oblasti v pomořanské obci Choczewo. Po první kácení lesa jsou důsledně prováděny další etapy plošného průzkumu.
– Nejprve jsme se zaměřili na oblast pro základovou desku, nyní se budou provádět těžby pro další oblasti geologického průzkumu, které zasahují i do mořského pásu – řekl WNP Piotr Opałko, odborník na strategické nákupy v polských jaderných elektrárnách. .PL během sympozia pro dodavatele Bechtel.
Jak tvrdí náš partner, dosud provedený výzkum neodhalil žádné hrozby, které by vylučovaly možnost umístění jaderných bloků na tomto místě, jako jsou pohybující se hnědouhelné sloje nebo kyprá půda.
Další postup projektu si vyžádá zapojení stále větších sil na místě. První objednávky již byly odeslány polským dodavatelům. V polovině listopadu Westinghouse podepsal řadu smluv se stavebními firmami.
Kvalifikace pro jaderné tendry začnou příští rok
Ve skutečnosti jde ale jen o předzvěst skutečné vlny zakázek, které se s postupem projektu spustí.
– Naší ambicí je maximalizovat místní obsah v projektu. Pro polskou ekonomiku a průmysl jde o velkou příležitost. Chystáme lití jaderného betonu, a tak se scházíme s firmami, abychom si ukázali možnosti a naučili se spolupracovat ještě před samotným zahájením projektu – řekl při zahájení sympozia pro dodavatele Leszek Hołda, prezident společnosti Bechtel. Šlo o setkání s potenciálními spolupracovníky americké společnosti na jaderném projektu.
Největší investice v historii samostatného Polska začíná
Stojí za připomenutí, že výstavba tří jaderných reaktorů v Pomořansku je největší investicí do infrastruktury v historii nezávislého Polska.
Podle rozsahu projektu předloženého Bechtelem může být na výstavbu tří jaderných bloků potřeba přibližně 60 tisíc metrů výztužných tyčí a 450 tis m3 betonu. Výstavba námořních potrubí, například pro chladicí vodu, si vyžádá dovoz a instalaci desítek tisíc potrubí. Hluboké výkopy pro investice si vyžádají až 4,7 milionu m3 zeminy, kterou bude nutné odvézt.
Jedná se pouze o odhady, protože tyto hodnoty – jak uvádí Bechtel – se mohou s vývojem projektu měnit.
Zároveň budou v prvním čtvrtletí roku 2025 zahájeny kvalifikace pro dodávky určitého zboží, materiálů a služeb. Mezi první patří zemní práce a výstavba různých typů budov, včetně obytných, ve kterých pracovníci pracující na staveništi pak bude ubytován. Plán společnosti Bechtel na další dva roky obsahuje podrobný seznam zařízení a služeb.
Zájemci o jadernou energetiku musí splňovat přísné normy
To vše je příležitost pro polské společnosti. Pokud splňují určité požadavky, které – jak se na jadernou investici sluší – jsou přísné.
Bechtel proto již nyní hledá firmy ochotné spolupracovat, se kterými by mohl zahájit přípravy na kvalifikační proces. Jednou z cest byla konference Suppliers Days v Katovicích, kterou pořádala americká společnost. Cílem akce bylo kromě představení samotného projektu, jeho rozsahu a pokročilosti prací především seznámit lidi s postupy firem se zájmem o jadernou energetiku.
Zkušenosti získané i na stavbách velkých konvenčních energetických zařízení nestačí, protože je ohrožena jaderná bezpečnost. Subdodavatelé a dodavatelé, kteří chtějí aspirovat na zakázky na výstavbu jaderné elektrárny, musí také splnit řadu přísných požadavků a získat určité certifikáty, jako je NQA-1, tedy Nuclear Quality Assuerance, udělovaný Americkou společností mechanických inženýrů (ASME). Jedná se o základní standard pro zajištění kvality v jaderném průmyslu.
Získání NQA-1 trvá jeden a půl až dva roky, takže společnosti nemají čas ztrácet čas. Pro společnost to znamená i určité náklady, které mohou navíc snížit počet lidí ochotných účastnit se jaderných tendrů. Pouhá otázka přístupu k americkým standardům, na kterých je založena technologická část projektu, stojí několik až několik desítek tisíc dolarů.
Zde však chce investor Polskie Elektrownie Jądrowe vyjít vstříc dodavatelům a subdodavatelům.
– S ministerstvem průmyslu, ministerstvem financí a ministerstvem klimatu a životního prostředí budeme hovořit o nějakém typu finanční podpory pro firmy při získávání požadované kvalifikace a certifikátů v jaderných projektech – řekl Piotr Opałko, odborník na strategické nákupy ve společnosti Polské jaderné elektrárny, během konference WNP.PL.
Náš partner však poukázal na to, že polské společnosti jsou schopny získat odpovídající kvalifikaci. Změnit způsob, jakým přemýšlíme o kultuře práce, bude obtížnější. U tohoto typu investice je důležitá odpovědnost každého zaměstnance v každé fázi práce. Není zde prostor pro typicky polskou improvizaci, vše se musí provádět striktně podle dohodnutých postupů a podle zakázky.
Další hrozbou z pohledu investora bude očekávaný nárůst investic v následujících letech. Když se projekty financované z KPO rozjedou naostro, když se začne s výstavbou CPK, může prostě být na trhu nedostatek specialistů.
Prozatím však o zájemce není nouze. Šesti dosud pořádaných sympozií pro budoucí dodavatele služeb a materiálů pro první jadernou elektrárnu v Polsku, která se konala v Gdaňsku, Gdyni a nyní v Katovicích, se podle informací pořadatele zúčastnilo přibližně tisíc účastníků. Zástupci konsorcia Bechtel-Westinghouse se setkali přímo (B2B) s více než 720 společnostmi.
Przed polskimi firmami otwiera się atomowy raj.
Zakończenie badań geologicznych pod infrastrukturę wodno-kanalizacyjną w Choczewie, gdzie powstać ma pierwsza elektrownia jądrowa.
Tony ziemi, prawie pół miliona betonu i dziesiątki tysięcy rur. Budowa pierwszej elektrowni jądrowej to będzie największy projekt infrastrukturalny niepodległej Polski. Sprawdzamy, jak do tego przygotowuje się konsorcjum firm Bechtel i Westinghouse.
- W pomorskiej gminie Choczewo, gdzie powstać ma pierwsza polska elektrownia jądrowa, cały czas trwają pogłębione badania terenu, których celem jest wybór technologii osadzania bloków jądrowych.
- Jak dowiedział się portal WNP.PL, już w przyszłym roku ruszą kwalifikacje do dostaw niektórych towarów, materiałów czy usług.
- To szansa dla polskich firm z chęciami na udział w projekcie jądrowym. – Naszą ambicją jest zmaksymalizować local content w projekcie – mówił podczas Suppliers Days prezes Bechtela Leszek Hołda.
- Trzeba jednak spełnić określone wymagania, które – jak przystało na inwestycję jądrową – są wyśrubowane.
Polski rząd szykuje się na trudne negocjacje z Komisją Europejską na temat pomocy publicznej dla projektu budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej w Polsce.
– Musimy jak najszybciej zbudować model finansowania – mówił podczas swojej pierwszej konferencji prasowej Wojciech Wrochna, nowy pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej oraz wiceminister przemysłu.
Rząd liczy, że najpóźniej do końca tego roku ruszy postępowanie dotyczące notyfikacji pomocy publicznej. Sam proces akceptacji polskiego wniosku potrwa dużej i będzie to okres trudnych negocjacji.
Trwają negocjacje nowej, pomostowej umowy na budowę polskiej elektrowni jądrowej
Równolegle w cieniach gabinetów trwają polsko-amerykańskie rozmowy na temat nowej umowy z amerykańskim partnerem technologicznym.
Przypomnijmy, że do budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej rząd wybrał konsorcjum amerykańskich firm Bechtel i Westinghouse, które obecnie realizuje umowę na projektowanie (ESC – z ang. Engineering Service Contract), która ma m.in. określić harmonogram prac i kosztorys budowy. Następnym etapem miało być podpisanie głównego kontraktu na wykonawstwo (EPC – z ang. Engineering, Procurement and Construction).
Już wiadomo, że wyczekiwana umowa EPC, która będzie podstawą dla wykonawcy do realizacji już właściwego projektu, opóźnia się. Dlatego obie strony – inwestor, czyli Polskie Elektrownie Jądrowe oraz konsorcjum firm Bechtel i Westinghouse – przystąpiły do rozmów o swego rodzaju pomostowym kontrakcie, który pozwoliłby na kontynuowanie prac nad projektem po wygaśnięciu EPC, co nastąpi w kwietniu 2025 r.
Ten pomostowy kontrakt to tzw. umowa EDA (z ang. Engineering Development Agreement.
– EDA będzie pewną kontynuacją obecnej umowy na projektowanie (ESC), rozszerzoną o pewien zakres, który normalnie byłby w docelowym kontrakcie wykonawczym (EPC). W związku z tym, że na EPC potrzebujemy więcej czasu, to żeby nie zatrzymywać projektu zawrzemy pomostowy kontrakt – tłumaczył WNP.PL Leszek Hołda, prezes Bechtela podczas sympozjum dla dostawców w Katowicach. Było to spotkanie z potencjalnymi kooperantami amerykańskiej firmy przy projekcie jądrowym.
Jak nas zapewnił, konsorcjum wciąż celuje z podpisaniem właściwego kontraktu wykonawczego w czwarty kwartał przyszłego roku.
– Nie chcemy spowalniać rozpędzonego wehikułu projektu, tylko realizować założony harmonogram – podsumował Leszek Hołda.
Oczekiwane rozstrzygnięcia – zarówno w sprawie finansowania, jak i nowej, pomostowej umowy z amerykańskim partnerem projektu – nie wpływają jednak na prowadzone już prace na terenie budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej.
Na placu budowy pierwszej elektrowni jądrowej praca wre
Przypomnijmy, że od kwietnia w pomorskiej gminie Choczewo trwają już pogłębione badania geologiczne terenu. Po pierwszej wycince lasu, konsekwentnie realizowane są kolejne etapy badań terenu.
– Najpierw koncentrowaliśmy się na obszarze pod płytę fundamentową, teraz wycinki będą prowadzone pod kolejne obszary badań geologicznych, które sięgną również pasa morskiego – mówił WNP.PL Piotr Opałko, ekspert ds. zakupów strategicznych w Polskich Elektrowniach Jądrowych podczas sympozjum dla dostawców firmy Bechtel.
Jak przekonuje nasz rozmówca, przeprowadzone badania nie wykazały do tej pory zagrożeń wykluczających posadowienie w tym miejscu bloków jądrowych, takich jak ruchome pokłady węgla brunatnego czy luźne grunty.
Dalsze postępy projektu wymagać będą zaangażowania coraz większych sił na miejscu. Pierwsze zamówienia już trafiły do polskich dostawców. W połowie listopada Westinghouse podpisał szereg kontraktów z firmami budowlanymi.
Już w przyszłym roku ruszą kwalifikacje do jądrowych przetargów
W rzeczywistości to jednak dopiero zwiastun prawdziwej fali zamówień, które będą uruchamiane wraz z postępami realizacji projektu.
– Naszą ambicją jest zmaksymalizować local content w projekcie. To kwestia wielkiej szansy dla polskiej gospodarki i przemysłu. Jesteśmy przed wylaniem betonu jądrowego, dlatego spotykamy się z firmami, by pokazać możliwości i nauczyć się współdziałania jeszcze przed faktycznym rozpoczęciem projektu – mówił podczas otwarcia sympozjum dla dostawców Leszek Hołda, prezes Bechtela. Było to spotkanie z potencjalnymi kooperantami amerykańskiej firmy przy projekcie jądrowym.
Rusza największa inwestycja w historii niepodległej Polski
Warto pamiętać, że budowa na Pomorzu trzech reaktorów jądrowych to największa inwestycja infrastrukturalna w historii niepodległej Polski.
Jak wynika z przedstawionego przez Bechtela zakresu projektu, do budowy trzech bloków jądrowych potrzebnych może być ok. 60 tys. m prętów zbrojeniowych i 450 tys. m3 betonu. Budowa morskich rurociągów, chociażby dla wody chłodzącej, wymagać będzie sprowadzenia i zainstalowania dziesiątków tysięcy rur. Głębokie wykopy pod inwestycje to nawet 4,7 mln m3 ziemi, którą trzeba będzie wywieźć.
To tylko szacunki, gdyż wartości te – jak zastrzega Bechtel – mogą się zmieniać w miarę rozwoju projektu.
Przy tym kwalifikacje do dostaw niektórych towarów, materiałów czy usług ruszają już w I kwartale 2025 r. Wśród tych pierwszych są roboty ziemne czy wykonawstwo różnego rodzaju budynków, z mieszkalnymi włącznie, w których zakwaterowani zostaną następnie pracujący na placu budowy robotnicy. Plan Bechtela na kolejne dwa lata zawiera szczegółową listę sprzętu i usług.
Chętni do atomu muszą spełniać wyśrubowane normy
To wszystko szansa dla polskich firm. O ile spełnią określone wymagania, które – jak przystało na inwestycję jądrową – są wyśrubowane.
Dlatego Bechtel już teraz szuka firm chętnych do współpracy, z którymi mógłby rozpocząć przygotowania do procesu kwalifikacji. Jednym ze sposobów była chociażby katowicka konferencja Suppliers Days, zorganizowana przez amerykańską firmę. Oprócz przedstawienia samego projektu, jego skali a także stanu zaawansowania prac, celem wydarzenia było przede wszystkim zapoznanie z procedurami firm, zainteresowanych atomem.
Nie wystarczy tu bowiem doświadczenie zebrane nawet na placach budów dużych obiektów energetyki konwencjonalnej, gdyż w grę wchodzi bezpieczeństwo jądrowe. Poddostawcy i wykonawcy, którzy chcą aspirować do kontraktów przy budowie elektrowni jądrowej, muszą także spełnić szereg twardych wymogów i zdobyć określone certyfikaty, jak chociażby NQA-1, czyli Nuclear Quality Assuerance przyznawany przez Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Mechaników (ASME). To niezbędna norma dotycząca zapewnienia jakości w przemyśle jądrowym.
Zdobycie NQA-1 trwa od półtora do dwóch lat, dlatego firmy nie mają czasu do stracenia. To oznacza także określone koszty dla firmy, co dodatkowo może uszczuplić grono chętnych do startu w jądrowych przetargach. Sama kwestia dostępu do norm amerykańskich, na których opiera się część technologiczna projektu, to koszt rzędu kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy dolarów.
Tu jednak inwestor Polskie Elektrownie Jądrowe chce wyjść naprzeciw wykonawcom i poddostawcom.
– Będziemy rozmawiali z Ministerstwem Przemysłu, Ministerstwem Finansów i Ministerstwem Klimatu i Środowiska o pewnego rodzaju wsparciu finansowym dla firm w zdobywaniu wymaganych kwalifikacji i certyfikatów w projektach jądrowy – mówił podczas konferencji WNP.PL Piotr Opałko, ekspert ds. zakupów strategicznych w Polskich Elektrowniach Jądrowych.
Nasz rozmówca wskazał jednak, że polskie firmy są w stanie zdobyć odpowiednie kwalifikacje. Trudniejsza będzie zmiana sposobu myślenia o kulturze pracy. Przy tego typu inwestycjach liczy się odpowiedzialność każdego pracownika na każdym etapie wykonywanej pracy. Nie ma miejsca na typowo polską improwizację, wszystko musi przebiegać ściśle według uzgodnionych procedur i według zamówienia.
Kolejnym zagrożeniem, z punktu widzenia inwestora, będzie także spodziewane w kolejnych latach spiętrzenie inwestycji. Gdy na dobre ruszą projekty finansowane z KPO, gdy rozpocznie się budowa CPK, na rynku po prostu może zabraknąć fachowców.
Na razie jednak zainteresowanych nie brakuje. Jak wynika z informacji organizatora, w zorganizowanych dotychczas sześciu sympozjach dla przyszłych dostawców usług i materiałów do pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce, które odbyły się w Gdańsku, Gdyni i teraz w Katowicach, wzięło udział około tysiąca uczestników. Przedstawiciele konsorcjum Bechtel-Westinghouse spotkali się bezpośrednio (B2B) z ponad 720 przedsiębiorstwami.