Inženýrská komora není brzdou rychlé výstavby.* 

Izba Inżynierów nie jest hamulcem szybkiego budownictwa.* 

Inženýrská komora není brzdou rychlé výstavby – pouze té nekvalitní nebo problematické z pohledu veřejného zájmu.

4.1.2024, Zdroj: ČKAIT (www.ckait.cz)

Bez reakce vedení Komory nemohl zůstat rozhovor s Pavlem Sovičkou, ředitelem české pobočky developerské společnosti Panattoni. V rozhovoru pro MF Dnes, který vyšel 8. 12. 2023 pod názvem „Razítko? Tady šest let, v Polsku šest měsíců“ osočil ČKAIT z řady obstrukcí ohledně povolovacího řízení a vyhlášek k novému stavebnímu zákonu. Míra zcela zkreslených, vyfabulovaných a lživých informací dosáhla takové úrovně, že zveřejňujeme oficiální reakci.

Povolují se v Polsku stavby na základě prostého zákresu do mapy? Stačí jen objem a vše ostatní včetně funkce a předpokládaného provozu jde stranou? Nikoho nezajímá dopravní napojení, kapacita inženýrských sítí, urbanismus, sousedské vztahy, dopad na životní prostředí nebo například požárně-bezpečností opatření? Je toto opravdu důvodem stavebního boomu u našeho severního souseda?

S opravdovým zájmem jsme si přečetli celostránkový rozhovor s Pavlem Sovičkou, jednatelem developerské společnosti Panattoni pro ČR a SR, který vyšel v MFDnes 8. 12. 2023. Důvodem bohužel nebyl objem nových, užitečných a inspirativních informací plynoucích například z faktu, že nadnárodní společnost Panattoni má evropskou centrálu právě v Polsku, ale míra zavádějících nebo přímo lživých konstatování, jichž se pan jednatel dopustil. Zásadně se proti nim ohrazujeme. Vybízíme k témuž architektky a architekty, zástupce státní správy, samospráv a další instituce, které stejně jako ČKAIT mají zákonem určenou povinnost pečovat o stavební kulturu a o kulturu utváření prostředí a společně působit při ochraně veřejných zájmů v oblasti výstavby

Pavel Sovička přijal úlohu šiřitele mýtů o extrémně dlouhém povolovacím stavebním řízení v České republice bez odpovídajících údajů. Objektivní informace o tom, jak dlouho trvá povolovací řízení v ČR, totiž nejsou. Již v roce 2020 se ukázalo, že jediný existující žebříček zemí podle délky stavebního řízení, které v letech 2003 až 2019 zveřejňovala Světová banka, neodpovídá realitě. Sama Světová banka ukončila jeho vydávání v roce 2020, a to v důsledku prokázané manipulace s pořadím ve prospěch některých zemí i pochybností ohledně metodiky.

Žebříček totiž v různých zemích srovnával délku získání stavebního povolení pro typickou skladovou halu na okraji velkého města tzv. „na zelené louce“. Délka tohoto procesu u rodinného či bytového domu nebo třeba továrny je však zásadně odlišná. Mnohokrát opakovaná informace, že ČR je 157. ze 190 sledovaných zemích v délce stavebního řízení, proto nemá výpovědní hodnotu. Přesto se toto číslo stále znovu a znovu zavádějícím způsobem objevuje jako podpora mnoha snah o zjednodušení a zrychlení povolovacího řízení v ČR.

Nově Pavel Sovička přináší stejně zavádějící srovnání svých zkušeností v Česku a Polsku. V Česku má jeho společnost údajně rozestavěných jen 400 000 m² průmyslových ploch, protože u nás podle něj trvá povolení šest let. V Polsku podle jeho sdělení trvá získání stavební povolení jen šest měsíců a má zde proto rozestavěno celých 1,5 milionu m². Podle něj je to tím, že v Polsku je povolovací proces mnohem jednodušší. Jenže není to náhodou i velikostí a hustotou osídlení obou zemí? Ta symetrie mezi čtyřnásobnou velikostí Polska a České republiky a portfoliem firmy Panattoni se zcela nabízí. Při srovnání rychlosti povolování staveb v různých zemích je dobré připomenout ještě jednu podstatnou okolnost, a to je hustota zalidnění. ČR má průměrnou hustotu zalidnění 136 obyvatel na km2, v Polsku je to 123 obyvatel na km2, ve Spojených státech 36 obyvatel na km2. Platí přímá úměra: čím vyšší hustota zalidnění, tím komplikovanější bylo, je a bude stavební řízení.

Na několika místech Pavel Sovička architekty a projektanty označuje jako „vlivovou skupinu“, která se brání zrychlení povolovacího řízení, protože „by přišla o polovinu práce“. Tak především: Česká komora autorizovaných inženýrů a techniků činných ve výstavbě (ČKAIT) není asociace nebo spolek, ale veřejnoprávní stavovská organizace, která vznikla v roce 1992 na základě zákona č. 360/1992 Sb. (zákon ČNR o výkonu povolání autorizovaných architektů a o výkonu povolání autorizovaných inženýrů a techniků činných ve výstavbě). Stejně jako Česká komora architektů.

Příslušný zákon oběma komorám ukládá pečovat prostřednictvím svých členů o kvalitu výstavby a veřejného prostředí a ochranu veřejných zájmů. Už z toho titulu není Inženýrská komora sdružující 32 000 projektantů a techniků žádné lobbistické sdružení, ale organizace kvalifikovaně a aktivně působící ve všech fázích stavebnictví v ČR.

Byla to naopak ČKAIT, kdo od svého vzniku poukazovala na mnohdy zbytečně složitý povolovací proces v České republice. A stála u vniku věcného záměru nového stavebního zákona, který měl tuto skutečnost napravit. Pro připomenutí: psal se rok 2017 a první formulace nového stavebního zákona, jenž je pro povolovací řízení určující, byly vytvářeny i ve světle blížící se digitalizace státu.

Podle Sovičky bráníme „jednostupňovému a jednoduchému“ povolení, protože bychom se podle něj připravili o polovinu práce. Když pomineme, že jsme byli a jsme iniciátory všech zjednodušujících a akcelerujících procesů, musíme zdůraznit, že rychlost povolovacího řízení nesouvisí s dobou nebo rozsahem zpracování projektové dokumentace.

Souvisí mnohem více s kvalitou stavebního záměru a schopností stavebníka (developera) zajistit si podporu sousedů a dotčených orgánů. Povolovací řízení se většinou protahuje v případech, kdy developeři chtěli a nadále chtějí stavět na plochách, které byly a nadále jsou územním plánem určené pro jiný typ výstavby. Anebo byly (a jsou) nezastavitelné. Světe div se, že to někomu mohlo vadit, a lidé, obce, firmy, zkrátka sousedé takových pozemků, proti podobné výstavbě vystupovali. A soustavně vystupují.

Jen pro informaci: už nyní v Česku vcelku úspěšně funguje systém tzv. společného (územního a stavebního) řízení a společné dokumentace. V případě, že stavebník získá souhlas všech dotčených účastníků – tedy sousedů a dotčených orgánů, může se povolovací řízení zjednodušit a reálně zrychlit. Ostatně ČKAIT trvale a dlouhodobě doporučuje, aby zjednodušení povolovací dokumentace podle nového stavebního zákona vycházelo právě z tohoto osvědčeného postupu a nikoliv z problematické tzv. DUR+, tedy jen kosmeticky rozšířené stávající dokumentace pro územní řízení.

To je ale vlastně asi podstata celého problému sdělení pana Sovičky, jenž se k procesu přípravy Nového stavebního zákona včetně jeho novelizací  dosud nevyjadřoval: My, autorizované osoby, se opravdu stavíme proti navrhované redukci rozsahu projektové dokumentace na úroveň DUR+ – tedy bez určení technologií a provozní náplně staveb, která by od 1.7.2024 měla stačit pro povolení stavby. Jsme totiž přesvědčeni, že není ve veřejném zájmu povolovat stavby, aniž by bylo od první chvíle zřejmé, jaké dopady bude mít stavba na své okolí. Tedy zda chce stavebník realizovat výrobu chemických hnojiv, sklad s nutností každodenního „importu“ pracovníků, parkovací dům anebo bytový dům.

Naše snaha je motivována i tím, že na rozdíl od stavebníka projektant dle § 159 současného stavebního zákona (183/2006 Sb.) odpovídá za realizovatelnost stavby podle jím zpracované projektové dokumentace, tj. za správnost, celistvost a úplnost jím zpracované územně plánovací dokumentace, územní studie a dokumentace pro vydání územního rozhodnutí, zejména za respektování požadavků z hlediska ochrany veřejných zájmů a za jejich koordinaci. Je povinen dbát právních předpisů a působit v součinnosti s příslušnými orgány územního plánování a dotčenými orgány.

V tom je mezi námi, autorizovanými osobami, a manažery typu pana Sovičky ten rozdíl. My neseme kůži na trh se vším všudy a často doživotně. Jejich kapitola končí obsazením haly a pronajmutím nebo prodáním novému majiteli. Je to jiný (a jistě náročný) byznys, jiná pravidla, ale rovněž diametrálně odlišná odpovědnost a tudíž i kompetence.

Pokud pan Sovička sděluje národu, že důvod prodražování staveb v České republice je způsoben projektanty, jde samozřejmě o naprostou lež. Odměny architektům a projektantům jsou na úrovni nízkých jednotek procent z celkové investice.

A pokud máme být zcela konkrétní, navštivme Ostrov u Stříbra na Tachovsku. Zde v režii jednatele Sovičky vzniká několik let průmyslová zóna Panattoni Park. Od roku 2018 zde developer usiloval o rozšíření, proti kterému se postavila obec Kostelec, v jejímž katastru se zóna nachází a která požadovala vybudovat nebo kofinancovat obchvat Ostrova. Tomu se developer bránil.

A v tom je další podstata celého sporu: developerská společnost Panattoni nestaví do trvalého vlastnictví, ale za účelem obsazení a dalšího prodeje nemovitosti (což je zcela legitimní), má proto tendenci privatizovat nejen veřejný prostor, ale i právní prostředí. My projektanti, kteří za kvalitu a především bezpečnost staveb i jejich dlouholetý dopad na životní prostředí, podobu měst a obcí, mezilidské vztahy, neseme mnohdy doživotní profesní odpovědnost, se tomuto musíme bránit.  A jen na okraj. Projektanti jsou obvykle placeni až poté, co je vydáno stavební povolení. Je tedy zcela absurdní se domnívat, že by bylo v jejich zájmu protahovat povolovací řízení.

Ing. Robert Špalek, předseda České komory autorizovaných inženýrů a techniků činných ve výstavbě (ČKAIT)

Ing. Jaroslav Synek, člen představenstva ČKAIT a předseda komise pro realizaci staveb

---

Izba Inżynierów nie jest hamulcem szybkiego budownictwa – tylko kiepskiej jakości lub problematyczna z punktu widzenia interesu publicznego.

 4.01.2024, Źródło: ČKAIT (www.ckait.cz)

Rozmowa z Pavlo Sovičką, dyrektorem czeskiego oddziału firmy deweloperskiej Panattoni, nie mogła pozostać bez reakcji kierownictwa Izby. W wywiadzie dla MF Dnes, który ukazał się 8 grudnia 2023 roku pod tytułem „Stempel? Sześć lat tutaj, sześć miesięcy w Polsce” – zwrócił uwagę ČKAIT na szereg przeszkód związanych z procedurą wydawania pozwoleń i dekretami nowego prawa budowlanego. Poziom całkowicie zniekształconych, sfabrykowanych i fałszywych informacji osiągnął taki poziom, że publikujemy oficjalną odpowiedź.

Czy w Polsce wolno budować na podstawie prostego rysunku na mapie? Czy głośność jest wystarczająca, a wszystko inne, w tym funkcjonalność i oczekiwane działanie, schodzi na dalszy plan? Czy nikogo nie interesują połączenia komunikacyjne, przepustowość sieci inżynieryjnych, urbanistyka, relacje sąsiedzkie, wpływ na środowisko czy np. zabezpieczenia przeciwpożarowe? Czy to rzeczywiście jest powód boomu budowlanego u naszego północnego sąsiada?

Z prawdziwym zainteresowaniem przeczytaliśmy całostronicowy wywiad z Pavlo Sovičką, dyrektorem zarządzającym firmy deweloperskiej Panattoni na Czechy i Słowację, który ukazał się w MFDnes 8 grudnia 2023 roku. Niestety powodem reakcji była nie ilość nowych , przydatnych i inspirujących informacji, wynikające chociażby z faktu, że międzynarodowa firma Panattoni ma swoją europejską siedzibę w Polsce, ale ppoziom wprowadzających w błąd lub wręcz fałszywych oświadczeń składanych przez kadrę kierowniczą. Zasadniczo sprzeciwiamy się im. Zachęcamy także architektów, przedstawicieli administracji państwowej, gmin i innych instytucji, które podobnie jak ČKAIT mają ustawowy obowiązek dbania o kulturę budownictwa i kulturę kształtowania środowiska oraz współdziałania na rzecz ochrony interesów publicznych w zakresie budow.

Pavel Sovička przyjął rolę szerzenia mitów na temat niezwykle długiej procedury wydawania pozwoleń w Czechach bez odpowiednich danych. Nie ma obiektywnych informacji na temat czasu trwania procedury wydawania zezwoleń w Czechach. Już w 2020 roku stało się jasne, że jedyny istniejący ranking krajów według czasu trwania procedury budowlanej, który publikował Bank Światowy w latach 2003-2019, nie odpowiada rzeczywistości. Sam Bank Światowy zaprzestał jego wydawania w 2020 r. ze względu na udowodnioną manipulację rankingiem na korzyść niektórych krajów i wątpliwości co do metodologii.

W rankingu porównano czas potrzebny na uzyskanie pozwolenia na budowę typowego magazynu na obrzeżach dużego miasta, na tzw. „zielonym polu” w różnych krajach. Jednak długość tego procesu w przypadku domu rodzinnego, mieszkalnego, a nawet fabryki jest zasadniczo inna. Często powtarzana informacja, że ​​Republika Czeska zajmuje 157. miejsce na 190 monitorowanych krajów pod względem długości postępowań budowlanych, nie ma zatem charakteru informacyjnego. Niemniej jednak liczba ta wielokrotnie pojawia się w mylący sposób jako wsparcie dla wielu wysiłków na rzecz uproszczenia i przyspieszenia procedury wydawania pozwoleń w Republice Czeskiej.

Ostatnio Pavel Sovička przedstawia równie mylące porównanie swoich doświadczeń w Czechach i Polsce. W Czechach jego firma podobno ma w budowie zaledwie 400 000 m2 powierzchni przemysłowej, bo według niego w naszym kraju zezwolenie trwa sześć lat. W Polsce, jak wynika z jego przekazu, uzyskanie pozwolenia na budowę zajmuje zaledwie sześć miesięcy, dlatego też ma tu w budowie całe 1,5 mln m2. Jego zdaniem dzieje się tak dlatego, że w Polsce procedura wydawania zezwoleń jest znacznie prostsza. Ale czy nie chodzi tu także o wielkość i gęstość zaludnienia obu krajów? Symetria pomiędzy poczwórną wielkością Polski i Czech a portfolio Panattoni jest dość oczywista. Porównując szybkość wydawania pozwoleń na budowę w różnych krajach warto pamiętać o jeszcze jednej istotnej okoliczności, jaką jest gęstość zaludnienia. W Czechach średnia gęstość zaludnienia wynosi 136 mieszkańców na km2, w Polsce jest to 123 mieszkańców na km2, w Stanach Zjednoczonych 36 mieszkańców na km2. Obowiązuje bezpośrednia proporcja: im większa gęstość zaludnienia, tym bardziej skomplikowane było zarządzanie budową, jest i będzie.

W kilku miejscach Pavel Sovička określa architektów i projektantów jako „grupę wpływową”, która sprzeciwia się przyspieszaniu procesu wydawania pozwoleń, ponieważ „straciłoby to połowę pracy”. A więc po pierwsze: Czeska Izba Autoryzowanych Inżynierów i Techników Pracy w Budownictwie (ČKAIT) nie jest stowarzyszeniem, ale organizacją o charakterze publicznoprawnym, która powstała w 1992 roku na podstawie ustawy nr 360/1992 360/1992 Sb. Dz. (Ustawa CNR o wykonywaniu zawodu uprawnionego architekta oraz o wykonywaniu zawodu uprawnionego inżyniera i technika czynnego w budownictwie). A także Czeska Izba Architektów.

Odpowiednie prawo nakłada na obie izby obowiązek dbania o jakość budownictwa i środowiska publicznego oraz ochronę interesów publicznych poprzez swoich członków. Już od tego tytułu Izba Inżynierów, zrzeszająca 32 000 projektantów i techników, nie jest stowarzyszeniem lobbystów, ale organizacją wykwalifikowaną i aktywną na wszystkich etapach przemysłu budowlanego w Republice Czeskiej.

Wręcz przeciwnie, to ČKAIT od początku swojego istnienia zwracał uwagę na często niepotrzebnie skomplikowaną procedurę wydawania pozwoleń w Republice Czeskiej. I opowiadała się za wprowadzeniem zamysłu merytorycznego nowego prawa budowlanego, które miało ten fakt skorygować. Dla przypomnienia: zapisano rok 2017 i pierwsze sformułowania nowego prawa budowlanego, decydującego o procedurze pozwolenia, powstały także w świetle zbliżającej się cyfryzacji państwa.

Według Sovički sprzeciwiamy się „jednoetapowemu i prostemu” pozwoleniu, ponieważ jego zdaniem pozbawilibyśmy się połowy pracy. Pomijając fakt, że byliśmy i jesteśmy inicjatorami wszelkich procesów upraszczających i przyspieszających, należy podkreślić, że szybkość procedury wydawania zezwoleń nie jest powiązana z czasem i zakresem przetwarzania dokumentacji projektowej.

Jest to znacznie bardziej związane z jakością planu budowlanego i zdolnością budowniczego (dewelopera) do zapewnienia sobie wsparcia sąsiadów i zainteresowanych władz. Procedura uzyskania pozwolenia przeprowadzana jest najczęściej w przypadkach, gdy deweloperzy chcieli i nadal chcą budować na terenach, które w planie zagospodarowania przestrzennego były i nadal są przeznaczone pod inny rodzaj zabudowy. Albo byli (i są) nie do zatrzymania. Świat dziwi się, że komuś może to przeszkadzać, a ludzie, gminy, firmy, krótko mówiąc, sąsiedzi takich działek, wypowiadali się przeciwko podobnej budowie. I konsekwentnie koncertują.

Dla informacji: system tzw. wspólnego zarządzania (terytorialnego i budowlanego) oraz wspólnej dokumentacji funkcjonuje już w Czechach z dużym powodzeniem. Jeśli inwestor uzyska zgodę wszystkich zainteresowanych uczestników – tj. sąsiadów i zainteresowanych władz, procedurę wydawania pozwolenia można uprościć, a nawet przyspieszyć. Przecież ČKAIT konsekwentnie i od dawna zaleca, aby uproszczenie dokumentacji pozwoleń zgodnie z nowym prawem budowlanym opierało się na tej sprawdzonej procedurze, a nie na problematycznym tzw. DUR+, czyli jedynie kosmetycznie rozszerzeniu istniejącej dokumentacji do zarządzania zagospodarowaniem przestrzennym.

Ale to chyba właściwie jest sedno całego problemu komunikatu pana Sovički, który nie skomentował jeszcze procesu przygotowania ustawy o nowym budownictwie i jej nowelizacji: My, osoby uprawnione, jesteśmy rzeczywiście przeciwni proponowanemu obniżeniu zakres dokumentacji projektowej do poziomu DUR+ – tj. bez określenia technologii i zawartości użytkowej budynku, co powinno wystarczyć do uzyskania pozwolenia na budowę od 1 lipca 2024 r. Jesteśmy przekonani, że w interesie publicznym nie leży wydawanie pozwolenia na budowę bez uprzedniego, od pierwszej chwili było jasne, jaki wpływ będzie miała budowa na otoczenie. Czyli niezależnie od tego, czy deweloper chce zrealizować produkcję nawozów sztucznych, magazyn z koniecznością codziennego „importu” pracowników, parking czy apartamentowiec.

Motywacją naszego wysiłku jest także to, że w przeciwieństwie do budowniczego, projektant zgodnie z § 159 obowiązującego Prawa budowlanego (183/2006 Dz.) (183/2006 Sb.) odpowiada za wykonalność budowy zgodnie z przygotowaną przez siebie dokumentacją projektową , tj. za prawidłowość, kompletność i kompletność sporządzonej przez niego dokumentacji planowania przestrzennego, studiów zagospodarowania przestrzennego oraz dokumentacji do wydania decyzji o warunkach zabudowy, w szczególności za przestrzeganie wymagań z punktu widzenia ochrony interesów publicznych i ich koordynację . Jest zobowiązany do przestrzegania przepisów prawa oraz współpracy z właściwymi organami planowania przestrzennego i zainteresowanymi organami.

Na tym właśnie polega różnica pomiędzy nami, osobami upoważnionymi, a menadżerami takimi jak pan Sovička. My odpowiadamy za wszystko, często przez całe życie. Ich rozdział kończy się zajęciem hali i wynajęciem lub sprzedażą nowemu właścicielowi. To inny (i na pewno wymagający) biznes, inne zasady, ale też diametralnie różne obowiązki, a co za tym idzie i kompetencje.

Jeśli pan Sovička wmawia narodowi, że przyczyną wzrostu cen budynków w Czechach są projektanci, jest to oczywiście kompletne kłamstwo. Wynagrodzenia architektów i projektantów kształtują się na poziomie znikomych procent całkowitej inwestycji.

A jeśli chcemy być bardzo konkretni, odwiedźmy Ostrov u Stříbra w regionie Tachovsk. Strefa przemysłowa Panattoni Park jest zarządzana przez Sovičkę od kilku lat. Od 2018 roku deweloper zabiegał tutaj o rozbudowę, czemu sprzeciwiała się wieś Kostelec, w której katastrze znajduje się strefa, która domagała się budowy lub współfinansowania obwodnicy Ostrowa. Deweloper się temu sprzeciwił.

I to jest kolejna istota całego sporu: firma deweloperska Panattoni nie buduje na stałą własność, ale w celu zajmowania i odsprzedaży nieruchomości (co jest w pełni legalne), dlatego dąży do prywatyzacji nie tylko przestrzeni publicznej. My, projektanci, którzy często przez całe życie ponosimy zawodową odpowiedzialność za jakość, a przede wszystkim bezpieczeństwo budynków i ich długofalowy wpływ na środowisko, kształt miast i relacje międzyludzkie, musimy się przed tym bronić. I tak na marginesie. Projektanci otrzymują wynagrodzenie zazwyczaj dopiero po wydaniu pozwolenia na budowę. Całkowitym absurdem jest zatem myślenie, że w ich interesie byłoby przeciąganie procedury wydawania zezwoleń.

Inż. Robert Špalek, Przewodniczący Czeskiej Izby Autoryzowanych Inżynierów i Techników Działających w Budownictwie (ČKAIT)

Inż. Jaroslav Synek, członek zarządu ČKAIT i przewodniczący komisji ds. realizacji budowy